Curcumine/kurkuma/tumeric/geelwortel

Curcuminoïden zijn de belangrijkste medicinale stoffen in de aromatische specerij kurkuma (koenjit, Indiase geelwortel). Curcuminoïden (‘curcumine’) bestaan voor 80% uit curcumine I (diferuloylmethaan) en daarnaast uit curcumine II (demethoxycurcumine) en curcumine III (bisdemethoxycurcumine). Binnen de Indiase ayurvedische geneeskunde en traditionele Chinese geneeskunde wordt kurkuma van oudsher ingezet bij uiteenlopende gezondheidsproblemen waaronder maagdarmklachten, leverziekten, (brand)wonden en ooginfecties. De laatste decennia is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van curcumine, waarbij gebruik wordt gemaakt van kurkuma-extracten met een (zeer) hoog gehalte aan curcumine. Curcumine heeft een zeer breed werkingsgebied, is non-toxisch en een veelbelovende stof voor de preventie en/of behandeling van een diversiteit aan (chronische) ziekten (zie indicaties). Er is inmiddels veel bekend over de moleculaire werkingsmechanismen van curcumine. Veel gezondheidseffecten van curcumine zijn toe te schrijven aan versterking van het antioxidantsysteem, chelatie van zware metalen, ontstekingsremming en/of immunomodulatie. Opvallend is dat curcumine pleiotrope activiteit bezit: via meerdere werkingsmechanismen wordt een specifiek gezondheidseffect (zoals ontstekingsremming) bereikt. Helaas zijn er relatief weinig klinische studies gedaan met curcumine omdat de biologische beschikbaarheid van curcumine erg laag is. Inmiddels zijn curcuminesupplementen ontwikkeld met een sterk verbeterde absorptie en biologische beschikbaarheid, waaronder curcumine SLCP (zie kwaliteitsaspecten). De kans op positieve resultaten met curcuminesuppletie neemt daardoor toe.

Bronnen

Extract uit de wortel van Curcuma longa, een plant uit de gemberfamilie (Zingiberaceae)

Kwaliteitsaspecten

Obstakel voor therapeutische toepassingen is de lage absorptie van curcumine na orale inname, de korte halfwaardetijd en de beperkte verspreiding in lichaamsweefsels. De effectiviteit van curcuminesuppletie verbetert sterk door curcumine aan te bieden in de vorm van SLCP (solid lipid curcumin particles). Deze (lipiden)vorm van ongebonden curcumine heeft een tot 65 keer hogere biologische beschikbaarheid dan gewone curcumine. SLCP komt na orale inname via de lymfe (in chylomicronen) en niet zoals gebruikelijk via poortaderbloed het lichaam binnen en is gevrijwaard van inactivering in darmen en lever, waardoor meer curcumine in bloed en weefsels wordt opgenomen. SLCP kan bovendien de bloedhersenbarrière passeren, in tegenstelling tot gewone (geconjugeerde) curcumine.

Indicaties

Zenuwstelsel: chronische stress, depressie, leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang, neurodegeneratieve aandoeningen (waaronder ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, multiple sclerose, ALS, de ziekte van Huntington), hersen- en ruggenmergletsel, hepatische en/of uremische encefalopathie, epilepsie, complex regionaal pijnsyndroom (CRPS), tardieve dyskinesie, diabetische neuropathie/encefalopathie

Immuunsysteem: kanker (preventie en behandeling, verbetering kwaliteit van leven), allergieën (astma, huidallergie, allergische conjunctivitis), auto-immuunziekten (waaronder diabetes type 1, sclerodermie), infecties(malaria, infectie met Helicobacter pylori, herpes simplex type 1 en 2, influenzavirus, hiv), orale lichen planus

Ogen: (diabetische) cataract, diabetische retinopathie, chronische uveïtis anterior, centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR), idiopathische orbitale ontsteking (pseudotumor orbitae), glaucoom, leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie, droge ogen syndroom

Luchtwegen: sinusitis, astma, COPD, cystische fibrose, longontsteking, longfibrose

Hart/bloedvaten: atherosclerose, trombose(preventie), cardiomyopathie, hartfalen, hartinfarct, angina pectoris, harthypertrofie (gerelateerd aan hypertensie), beroerte, hypertensie, aorta aneurysma,verhoogde arteriële stijfheid

Urogenitale systeem: nieraandoeningen (waaronder diabetische nefropathie, lupus nefritis), niertransplantatie, dysmenorroe, chronische bacteriële prostatitis, endometriose

Endocriene systeem: diabetes mellitus (ook preventie), metabool syndroom, obesitas, hypothyroïdie

Bewegingsapparaat: osteoartritis, reumatoïde artritis, postmenopauzale osteoporose, (preventie) spieratrofie, spiertrauma, tendinitis, fibromyalgie, jicht

Huid: wonden, ontstekingen, diabetische ulcera, psoriasis, preventie littekenvorming (uitwendig gebruik), acne, vitiligo, stralingswonden

Lever/galblaas: leververvetting,hepatitis, cirrose, ondersteuning detoxificatie en bescherming lever tegen beschadiging door toxines, preventie galstenen, biliaire diskinesie

Maagdarmkanaal: dyspepsie, ulcus pepticum (diverse oorzaken), gastritis, inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa), prikkelbaar darmsyndroom (PDS), pancreatitis, colitis

Overig: koorts, ondersteuning postoperatief herstel, postoperatieve pijn, zware metalenbelasting, toxische belasting (zie interacties), bescherming tegen straling, β-thalassemie

Contra-indicaties

Galwegobstructie en galstenen

Zwangerschap en het geven van borstvoeding (vanwege het ontbreken van veiligheidsgegevens)

Gebruiksadviezen

Algemene adviesdosering curcumine SLCP: 400-1200 mg/dag (met 80-240 mg curcumine), indien gewenst kan de dosering worden verhoogd (zie ook veiligheid)

Interactie

• Curcumine remt bloedplaatjesaggregatie; voorzichtigheid is geboden bij het combineren van curcumine met trombocytenaggregatieremmers en andere antistollingsmiddelen.
• Curcumine kan de bloedglucosespiegel verlagen; diabetici dienen met dit effect van curcumine rekening te houden.
• Curcumine beschermt tegen toxische effecten van alcohol (lever, pancreas, zenuwstelsel), aflatoxine (lever, nieren, testis), artesunaat (testis), chloroquine (voortplantingssysteem), adriamycine (hart), isoproterenol (hart), gentamycine (nieren) en ritonavir (bloedvaten).
• Curcumine en sicrolimus hebben synergetische immunosuppressieve effecten en mogelijk synergetische antiproliferatieve effecten in tumorcellen.
• Curcumine gaat cytostatica-resistentie van tumoren tegen en verhoogt de effectiviteit van cytostatica (waaronder 5-fluorouracil, doxorubicine, gemcitabine, carboplatine).
• Curcumine kan de opname en activering van tamoxifen beïnvloeden. Tevens zijn er aanwijzingen dat curcumine een synergetisch effect heeft met tamoxifen en helpt (therapie)resistentie tegen tamoxifen tegen te gaan (dierstudies). Gebruik curcumine alleen in samenspraak met de oncoloog; het monitoren van de tamoxifenspiegel is belangrijk. Neurotoxiciteit van rotenon wordt tegengegaan door curcumine. Het omega-3 vetzuur DHA en curcumine hebben synergetische activiteit tegen pancreaskanker (dierstudie).
• Curcumine versterkt mogelijk de werkzaamheid van celecoxib bij reumatische aandoeningen en kanker (pancreas, colorectaal). Curcumine helpt een indometacine-geïnduceerde maagzweer mogelijk voorkomen en genezen.
• Curcumine versterkt de werking van methotrexaat en beschermt tegen hepatoxiciteit van methotrexaat (diermodel reumatoïde artritis). Resveratrol en curcumine hebben mogelijk synergetische activiteit tegen osteoartritis.
• Curcumine remt virusreplicatie en versterkt de reguliere behandeling bij hiv en aids.
• Curcumine cheleert ijzer; neem curcumine niet gelijktijdig met een ijzersupplement in en wees terughoudend met curcuminesuppletie bij mensen met een ijzergebrek.
• Curcumine remt corticosteroïden-geïnduceerde osteoporose.

Veiligheid

Curcumine is een zeer veilige stof om (langdurig) te gebruiken. Voor curcumine SLCP is de NOAEL (no observed adverse effect level) hoger dan 720 mg/kg/dag.

Copyright (C) Orthokennis https://www.orthokennis.nl/nutrienten/curcumine