Foliumzuur

Evenals vitamine B12 is foliumzuur essentieel voor de synthese van DNA en RNA en het goed verlopen van de celdeling. Ook is foliumzuur betrokken bij de eiwitstofwisseling en de vorming van hemoglobine. Foliumzuur is belangrijk voor het zenuwstelsel en immuunsysteem en verlaagt de homocysteïnespiegel (risicofactor voor onder meer trombose, hart- en vaatziekten en dementie). Tijdens de zwangerschap is foliumzuur betrokken bij de sluiting van de neuraalbuis. Het advies om minimaal 4 weken vóór de conceptie en tijdens de eerste 10 weken van de zwangerschap een foliumzuursupplement in te nemen, is algemeen bekend. Maar ook gebruik ná de 10e week van de zwangerschap is veilig en kan gunstig zijn.

Foliumzuur is aanwezig in groene (blad)groenten, fruit, volkoren granen, peulvruchten en in mindere mate in melk(producten)

Kwaliteitsaspecten
Foliumzuur (pteroylmonoglutaminezuur), dat omwille van stabiliteit meestal gebruikt wordt in voedingssupplementen, is de synthetische, geoxideerde vorm van het natuurlijke, erg instabiele folaat (tetrahydrofolaat). Folaat is wat in voeding voorkomt en door het lichaam gebruikt wordt. Foliumzuur (uit supplementen) moet door het lichaam omgezet worden in tetrahydrofolaat en vervolgens in 5-methyltetrahydrofolaat (5-MTHF). Onderzoek toont aan dat dit complexe omzettingsproces in het lichaam erg traag en inefficiënt verloopt. Suppletie van 5-MTHF omzeilt dit probleem en zorgt ervoor dat het direct door het lichaam gebruikt kan worden.

Wanneer 5-methyltetrahydrofolaat gebonden wordt aan glucosaminezout is het mogelijk om de biologisch actieve vorm stabiel te houden en heeft het optimale opneembaarheid. Daarnaast is het in staat om de bloed-/hersenbarrière te passeren, in tegenstelling tot de ‘gewone’ (synthetische) vorm van foliumzuur. Studies laten daarbij zien dat 5-MTHF gebonden aan glucosaminezout een hogere wateroplosbaarheid, stabiliteit en biologische beschikbaarheid heeft dan 5-MTHF gebonden aan calciumzout.

Tekenen van een mogelijk tekort
Een (langdurig) foliumzuurtekort kan zich onder meer uiten in megaloblastaire anemie, een verhoogde homocysteïnespiegel, hart- en vaatziekten, cognitieve achteruitgang, depressie, een verhoogde kans op kanker en zwangerschapscomplicaties (spontane abortus, placentaloslating, neuraalbuisdefecten en andere aangeboren afwijkingen bij het kind).

Indicaties
Lage foliumzuurinname met de voeding
Verhoogde foliumzuurbehoefte (intestinale malabsorptie, leverziekten, nierdialyse, alcoholisme)
Megaloblastaire anemie
Zwangerschap(swens)
Hyperhomocysteinemie
Preventie ouderdomsslechthorendheid (presbyacusis)
Leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie (AMD)
Depressie
Preventie kanker (borst, baarmoederhals, prostaat, dikke darm, endeldarm, alvleesklier)
Vitiligo
Verminderde vruchtbaarheid (mannen)
Preventie (leeftijdsgerelateerde) cognitieve achteruitgang en dementie
Preventie beroerte
Rusteloze benen
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor foliumzuur (zeldzaam)

Gebruiksadviezen
Algemene (onderhouds)dosering: 400-800 mcg/dag
Algemene therapeutische dosering*: 800-5000 mcg/dag
Hyperhomocysteinemie: 800-1000 mcg/dag; gebruik naast foliumzuur ook extra vitamine B12 (400-1000 mcg/dag) en vitamine B6 (20-50 mg/dag)
Preventie ouderdomsslechthorendheid: 800 mcg/dag
Subfertiliteit bij mannen: 2000-5000 mcg/dag (in combinatie met zink)
Zwangerschap(wens): 400-800 mcg/dag in de maanden rondom de conceptie (bij neuraalbuisdefect vorige zwangerschap 4000 mcg/dag)

* Gebruik foliumzuur bij voorkeur in een dosis lager dan de aanvaardbare bovengrens (upper limit of UL) van 1000 mcg foliumzuur per dag. 

* Bij foliumzuursuppletie dient de vitamine B12-status goed in de gaten gehouden te worden, vooral bij doseringen boven 1000 mcg foliumzuur per dag (gebruik dan in elk geval een multi of vitamine B-complex met voldoende vitamine B12). 

* B-vitamines hebben een sterke wisselwerking; gebruik daarom bij voorkeur een vitamine B-complex (of een multi met B-vitamines) naast een afzonderlijke (hooggedoseerde) B-vitamine. 

Interactie
Foliumzuur vermindert de giftigheid van methotrexaat; foliumzuursuppletie verlaagt de effectiviteit van methotrexaat bij reuma en psoriasis niet, maar bij kanker mogelijk wel.
Fenytoïne en andere anticonvulsiva (waaronder primidon en carbamazepine) verhogen de foliumzuurbehoefte; foliumzuursuppletie kan echter leiden tot verlaging van de bloedspiegel van het anticonvulsivum, waardoor deze minder effectief is; monitoren van de medicijnspiegel is daarom belangrijk.
Foliumzuur kan de effectiviteit van cholinesterase remmers bij Alzheimer verhogen.
Foliumzuur kan de effectiviteit van antidepressiva, antidiabetica en antihypertensiva verhogen.
Verschillende medicijnen waaronder barbituraten, de anticonceptiepil, colestipol, cycloserine, diuretica (waaronder triamtereen), nitrofurantoïne, NSAID’s, salicylaten, aminosalicylzuur, methotrexaat, cholestyramine, chlooramphenicol, H2- receptorantagonisten, colchicine, antacida, trimethoprim, metformine, sulfasalazine en corticosteroïden kunnen de foliumzuurstatus negatief beïnvloeden; extra inname van foliumzuur kan gewenst zijn.
Foliumzuur voorkomt mogelijk nitroglycerine tolerantie.
Foliumzuur vermindert de toxiciteit van arseen.
Een hoge dosis foliumzuur kan de toxiciteit van 5-fluorouracil en capecitabine vergroten; wees bij gebruik van deze antikanker medicijnen voorzichtig met foliumzuursuppletie.
Voor de omzetting van foliumzuur in de actieve vorm is vitamine B12, niacine en vitamine C nodig.
Vitamine C vermindert de foliumzuuruitscheiding.
Een hoge foliumzuurinname kan de zink-opname verminderen.
Alcohol en roken kunnen de foliumzuurbehoefte verhogen.
Groene thee kan de opname van foliumzuur verlagen.

Veiligheid
Foliumzuur in een dosis tot 1000 mcg (UL of upper limit) wordt goed verdragen; doses hoger dan 1000 mcg per dag kunnen maagdarmklachten of huidklachten geven. Een hoge dosis foliumzuur in combinatie met een vitamine B12-tekort kan neuropathie uitlokken of verergeren; combineer daarom foliumzuur bij voorkeur met een vitamine B-complex en/of een multi die (voldoende) vitamine B12 bevat.

Copyright (C) Orthokennis https://www.orthokennis.nl/nutrienten/foliumzuur-folaat